Wat is het verschil tussen omzet, winst, cashflow en werkkapitaal?

Wat is het verschil tussen omzet, winst, cashflow en werkkapitaal? In dit artikel leggen we uit waarom zicht op je cashflow belangrijk is en wat het verschil is met omzet, winst en werkkapitaal.

Hoeveel facturen je ook hebt uitstaan, het zegt niets over hoeveel geld je op dit moment hebt. Je kunt voor 1 miljoen euro aan bestellingen hebben uitstaan – als deze pas over 2 maanden worden betaald terwijl je zelf nu je eigen rekeningen moet betalen, heb je een probleem. De meeste ondernemers weten wel dat de hoeveelheid omzet niet zoveel zegt, de hoeveelheid winst is belangrijker. Maar je moet óók de cashflow goed in de gaten houden, zodat je altijd weet hoeveel geld er in je bedrijf zit en wat je financiële mogelijkheden zijn. 

Wat is omzet?

De omzet is het bedrag van de inkomsten dat een onderneming in een bepaalde periode op papier heeft verdiend met het verkopen van diensten en/of producten. De omzet wordt altijd exclusief btw berekend, ook al bereken je wel btw op je facturen. De omzet is opgebouwd uit twee componenten, namelijk omzet = prijs x afzet:

  • De prijs: voor hoeveel geld je diensten of producten verkoopt, dit kan ook uurloon zijn.
  • De afzet: hoe vaak je die diensten of producten hebt verkocht, dit kunnen ook een aantal uren zijn. 

Voorbeeld omzet berekenen: Een ijsboer rekent € 2 (ex btw) voor een ijsje. Hij verkocht het afgelopen jaar 75.000 ijsjes. Zijn omzet bedroeg: (€ 2 X 75.000) € 150.000.

Het maakt bij het berekenen van de omzet niet uit of de omzet al daadwerkelijk op je rekening staat. Stuur je in december nog facturen, maar zijn die nog niet overgemaakt voor de jaarwisseling? Dan mag je die bedragen wel optellen bij de omzet van dat jaar. Wel zijn er een paar boekhoudkundige uitzonderingen op deze regel, zoals een grote vooruitbetaling. 

Wat is winst?

De winst is het bedrag dat je onder aan de streep overhoudt als alle kosten van de omzet afgetrokken zijn. De winst is ook het bedrag waarover je belasting moet betalen. De winst bereken je dus door: winst = omzet -  alle gemaakte bedrijfskosten (denk hierbij aan: huur, inkoopkosten, loon, advertentiekosten etc.).

Voorbeeld winst berekenen: een ijsboer heeft een omzet van € 150.000.
Hij heeft de volgende kosten gemaakt:
- Huur is € 12.000
- Inkoopkosten zijn € 50.000
- Loonkosten zijn € 48.000
- Advertentiekosten € 5.000
- Overige kosten € 15.000
Totaalkosten € 130.000

Zijn winst is (€ 150.00 - € 130.00) € 20.000 

Verschil tussen brutowinst en nettowinst

Je hebt verschillende soorten winst: brutowinst, het bedrijfsresultaat en nettowinst. Het verschil zit vooral in de kosten die je wel of niet meerekent.
 
  • Brutowinst = omzet - inkoopkosten

    Je rekent hierbij alleen de directe kosten mee die nodig zijn voor het product of de dienst. Denk aan grondstoffen, machines en transport.

Bedrijfsresultaat = brutowinst-bedrijfskosten

  • Je rekent ook de indirecte kosten mee. Deze kosten hebben niet direct te maken hebben met je productieproces. Vaak worden die kosten overhead genoemd. Denk hierbij aan de kosten die nodig zijn voor verzekeringen, vergunningen, administratie, juridische bijstand en ICT.

Nettowinst = brutowinst - bedrijfskosten - belastingen, rente en dividend

  •  
  • Je houdt bij de nettowinst ook rekening met belastingen, rente en dividend. De nettowinst is dus echt het bedrag dat onderaan de streep overblijft.

Wat betekent een positieve winst?

Een positieve winst betekent dat je geld overhoudt nadat je alle kosten van de omzet hebt gehaald. Winst biedt mogelijkheden zoals investeren in jezelf, anderen, machines, voorraad of andere middelen. Ook kun je ervoor kiezen om te sparen of beleggen.

Wat betekent een negatieve winst?

Een negatieve winst houdt in dat je kosten hoger zijn dan je omzet. Als het gaat om een momentopname, omdat je bijvoorbeeld veel hebt geïnvesteerd dan is dat nog geen probleem, zolang je het op den duur maar terugverdient of zelfs meer verdient dan je geïnvesteerd hebt. Als je een negatieve winst houdt dan kun je op lange termijn je schulden niet meer afbetalen waardoor je in de problemen komt.

Een ander woord voor winst en verlies is bedrijfsresultaat. De begrippen duiden dus hetzelfde onderdeel aan, al klinkt het woord resultaat wat neutraler dan winst of verlies.

Wat is cashflow?

De cashflow (letterlijk contant geldstroom of kasstroom) is het verschil tussen het geld dat binnenkomt en er weer uit gaat tijdens een bepaalde periode. Je cashflow kan dus positief of negatief zijn.

Voorbeeld cashflow berekenen: Een ijsboer ontvangt in het tweede kwartaal € 50.000 door de ijsjes die hij heeft verkocht.
Hij heeft de volgende kosten gemaakt:
- Huur is € 3.000
- Inkoopkosten zijn € 12.500
- Loonkosten zijn € 12.000
- Advertentiekosten € 1.000
- Overige kosten € 1.500
Totaalkosten € 30.000
Zijn cashflow is (€ 50.00 - € 30.00) € 20.000

Op papier maakt hij meer winst, omdat er nog eens € 1.000 euro aan openstaande facturen zijn. De ijsboer verkoopt namelijk ook ijsjes met zijn ijskar aan bedrijven en stuurt hen later een factuur. Dit geld wordt pas in het volgende kwartaal betaald. Het telt dan wel mee voor de winst maar niet voor de cashflow.

Wat betekent een positieve cashflow?

Een positieve cashflow betekent dat er meer geld binnenkomt dan dat er uitgaat. Je bent in staat om aan je financiële verplichtingen op korte termijn te voldoen. Denk bijvoorbeeld aan de huur betalen of salarissen storten. Een ideaal scenario, want je kunt zelfs investeren. Vul de voorraden aan of koop nieuwe bedrijfsmiddelen.

Wat betekent een negatieve cashflow?

Een negatieve cashflow is een minder goed scenario. Je onderneming geeft meer geld uit dan dat er binnenkomt. Als je een negatieve cashflow houdt dan kun je op lange termijn je schulden niet meer afbetalen waardoor je in de problemen komt.

Tips voor een betere cashflow

Bereken je actuele cashflow regelmatig of laat de cashflow berekenen. Maak prognoses, zodat je altijd inzicht in je geldstromen hebt. Als je te maken hebt met seizoens- of andere invloeden, houd daar dan rekening mee bij het cashflow berekenen. Stel betalingsvoorwaarden op en communiceer deze duidelijk aan je klanten.

Maak het betalen van facturen makkelijk voor klanten. Bied meerdere betaalopties, zoals bankoverschrijving, creditcard, pinnen en bijvoorbeeld PayPal. Of een knop op je factuur om te betalen via iDEAL.

Stimuleer klanten om je zo snel mogelijk te betalen. Kies een zo kort mogelijke betalingstermijn, wacht niet met herinneren en aanmanen - en bied klanten een korting op hun factuur als ze eerder betalen.

Betaal je eigen rekeningen zo laat mogelijk. Let daarbij wel op dat je niet te laat betaalt want dat kan boetes opleveren. Dat is juist weer niet goed voor je cashflow.

Wat is werkkapitaal?

Werkkapitaal is wat je op korte termijn nodig hebt om aan je financiële verplichtingen te voldoen. Bedrijven die te weinig werkkapitaal hebben, krijgen vaak betalingsproblemen, wat kan leiden tot een faillissement.

Voorbeeld werkkapitaal berekenen: 
- Debiteuren is €70.000
- Voorraden is € 45.000
- Saldo bankrekening is € 35.000
- In kas zijn € 10.000
Vlottende activa is €160.000

- Crediteuren € 60.000
- Kortlopende schulden €40.000
Vlottende activa is € 100.000

Netto werkkapitaal is (€ 160.00 - € 100.00) € 60.000

In dit voorbeeld heeft het bedrijf dus een netto werkkapitaal van € 60.000. Dit betekent natuurlijk niet dat dit bedrag onmiddellijk in cash beschikbaar is. Zo moeten de debiteuren eerst nog betalen en bestaat € 45.000 van het werkkapitaal uit voorraden. Dat geld zit nu nog niet in je portemonnee. Maar als de voorraad een redelijke doorlooptijd heeft en alle debiteuren snel betalen, dan kun je op korte termijn over die bedragen aan cash beschikken en dát is wat telt.

Werkkapitaal laat zien over hoeveel geld je binnen afzienbare periode kunt beschikken om je rekeningen te betalen.

Het verschil tussen omzet, winst, cashflow en werkkapitaal

Omzet is het bedrag dat je in een periode verdient. De winst is alles wat je overhoudt als alle gemaakte kosten voor je onderneming aftrekt van de omzet. Bij cashflow draait het om de geldstromen, dus de inkomsten en uitgaven in een bepaalde periode. Werkkapitaal bestaat uit meer dan alleen cash. Werkkapitaal laat zien over hoeveel geld je binnen afzienbare periode kunt beschikken om je rekeningen te betalen. Als je een hoge omzet hebt, maar je hebt bijvoorbeeld heel veel geld uitgegeven aan advertenties en geïnvesteerd in dure apparatuur, dan kunnen omzet en winst ver uit elkaar liggen. Winst en cashflow kunnen soms gelijk zijn, maar op papier kan winst hoger zijn, omdat er nog openstaande facturen zijn. Het telt dan wel mee voor de winst maar niet voor de cashflow.

Liquiditeit verbeteren met Factuur Financiering

Een goede boekhouder of accountant kan je helpen meer inzicht te krijgen in je werkkapitaal met behulp van een liquiditeitsplanning. Je kijkt dan bijvoorbeeld naar de debiteurenpositie en de omloopsnelheid van de voorraad. Daarnaast wordt in kaart gebracht welke investeringen op de planning staan. Op deze manier breng je structuur aan in de kasstromen.

Merk je dat je vaak onvoldoende kapitaal hebt om aan je dagelijkse verplichtingen te voldoen? Of heb je voldoende werkkapitaal, maar heb je meer nodig om verder te groeien? Met Factuur Financiering creëren klanten van Rabobank, ABN AMRO en ING extra financiële ruimte op korte termijn. Met Factuur Financiering laat je uitstaande facturen direct uitbetalen. Je kiest zelf welke facturen worden voorgeschoten. 

Haal álles uit SnelStart, volg een training

Werk je met SnelStart? Zorg dat je álles uit je pakket haalt en meld je aan voor een van onze trainingen. Bekijk de trainingen
Aan dit artikel kunnen geen rechten worden ontleend. De inhoud is met de grootste zorg samengesteld.